บทบาทของผู้บริหารในการเสริมสร้างวัฒนธรรมความปลอดภัยด้านอาหาร: แนวทางจาก CODEX และ GFSI

ผู้บริหารมีส่วนสำคัญในการผลักดันองค์กรไปสู่ความความสำเร็จอย่างยั่งยืน จาก CODEX Alimentarius GENERAL PRINCIPLES OF FOOD HYGIENE CXC 1-1969 R.2022 ข้อกำหนด 5.1 ความมุ่งมั่นของฝ่ายบริหารระบุว่าการสร้างและรักษาไว้ซึ่งวัฒนธรรมความปลอดภัยด้านอาหารเชิงบวกที่ตระหนักถึงความสำคัญของพฤติกรรมมนุษย์ในการจัดหาอาหารที่ปลอดภัยและเหมาะสมนั้น ถือเป็นปัจจัยพื้นฐานในการทำงานที่ประสบความสำเร็จของระบบสุขอนามัยอาหารใดๆ

องค์ประกอบต่อไปนี้มีความสำคัญในการปลูกฝังวัฒนธรรมความปลอดภัยด้านอาหารเชิงบวก:

1. ความมุ่งมั่นของฝ่ายบริหารและบุคลากรทั้งหมดในการผลิตและการจัดการอาหารที่ปลอดภัย
2. ความเป็นผู้นำในการกำหนดทิศทางที่ถูกต้องและให้บุคลากรทุกคนมีส่วนร่วมในแนวทางปฏิบัติเพื่อความปลอดภัยของอาหาร
3. การตระหนักถึงความสำคัญของสุขอนามัยอาหารโดยบุคลากรทุกคนในธุรกิจอาหาร
4. การสื่อสารที่เปิดกว้างและชัดเจนระหว่างบุคลากรทุกคนในธุรกิจอาหาร รวมถึงการสื่อสารเกี่ยวกับความเบี่ยงเบนและความคาดหวัง และ
5. การมีทรัพยากรที่เพียงพอเพื่อให้แน่ใจว่าระบบสุขอนามัยอาหารจะทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

GFSI ให้นิยาม Food Safety Culture ว่า ค่านิยม ความเชื่อ และบรรทัดฐานร่วมกันที่ส่งผลต่อความคิดและพฤติกรรมเกี่ยวกับความปลอดภัยของอาหารภายในและทั่วทั้งองค์กร 
GFSI ได้จัดทำเอกสาร “A Culture of Food Safety. A position paper from the Global Food Safety Initiative.” เพื่อให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียกับ GFSI เช่น เจ้าของกิจการ ผู้ผลิตอาหาร ห้างค้าปลีก ภัตตาคาร ได้ทราบความคิดและจุดยืนของ GFSI เกี่ยวกับ Food Safety Culture โดยเอกสารได้ระบุองค์ประกอบ 5 มิติที่จะช่วยให้องค์กรสร้างและดำรงรักษาวัฒนธรรมความปลอดภัยอาหารได้อย่างยั่งยืน ได้แก่

1. มิติด้าน วิสัยทัศน์ พันธกิจ ประกอบด้วย  
   
   1.1 โครงสร้างธุรกิจ คุณค่า และ จุดมุ่งหมาย 
   1.2 การกำหนดทิศทางและความคาดหวัง 
   1.3 ความเป็นผู้นำและการส่งข้อความ
2. มิติด้านบุคลากร ประกอบด้วย 
   
   2.1 ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย
   2.2 การกำกับดูแล
   2.3 การสื่อสาร 
   2.4 องค์กรแห่งการเรียนรู้ 
   2.5 แรงจูงใจ รางวัล การยอมรับ
3. มิติด้านความสม่ำเสมอ 
   
   3.1 ความรับผิดชอบ 
   3.2 การวัดประสิทธิภาพ 
   3.3 การจัดทำเอกสาร
4. มิติด้านการปรับตัว
   
   4.1 ความคาดหวังด้านความปลอดภัยอาหารและสถานะปัจจุบัน 
   4.2 ความคล่องตัว  
   4.3 การจัดการการเปลี่ยนแปลงและภาวะวิกฤต และการแก้ปัญหา
5. มิติด้านการตระหนักถึงอันตรายและความเสี่ยง 
   
   5.1 ข้อมูลอันตรายพื้นฐานและการศึกษา
   5.2 การมีส่วนร่วมของพนักงาน
   5.3 ตรวจสอบอันตรายและการรับรู้ความเสี่ยง

GFSI ได้เขียนรายละเอียดของแต่ละมิติรวมถึงแนวทางคำถาม ซึ่งองค์กรสามารถนำไปใช้ต่อยอดในการประเมินตนเองว่ามี food safety culture level หรือ maturity level ในระดับใด และสามารถจัดทำแผนเพื่อพัฒนาปรับปรุง food safety culture ขององค์กรในมิติใดต่อไป